Het gebruik van data (waaronder persoonsgegevens) voor direct marketingdoeleinden is niets nieuws. Bellen, e-mailen, berichten verzenden via sociale media of ‘ouderwetse’ marketing via de post, de mogelijkheden zijn groot. Regelgeving over direct marketing en telemarketing is in de laatste jaren - mede door de komst van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) - veel gewijzigd. In de praktijk merken wij dat organisaties niet altijd niet up-to-date zijn.
In deze blog vind je daarom een overzicht van de regelgeving van veel voorkomende (direct) marketing mogelijkheden. De volgende mogelijkheden worden besproken:
Het bellen van bedrijven (B2B)
Het ‘koud’ bellen van bedrijven om een commercieel aanbod te doen is toegestaan. Wees ervan bewust dat dit enkel geldt voor het bellen van rechtspersonen (zoals de bv of een stichting). Bovendien moet gebeld worden door een ‘echt’ persoon. Maak je gebruik van een automatisch oproepsysteem (bijvoorbeeld een ‘robotcall’), dan heb je bij rechtspersonen voorafgaande toestemming nodig of de rechtspersoon moet een specifiek nummer hebben opengesteld voor dit soort ongevraagde communicatie.
Voor het bellen van bedrijven zonder rechtspersoonlijkheid, zoals eenmanszaken of vof’s, is telemarketing enkel toegestaan indien toestemming is gegeven (door bijvoorbeeld een opt-in).
Op dit ‘toestemmingsvereiste’ zijn twee belangrijke uitzonderingen. Een onderneming zonder rechtspersoonlijkheid, oftewel een natuurlijk persoon handelend in beroep op bedrijf, mag ten eerste ongevraagd gebeld worden indien hiervoor een specifiek telefoonnummer is opengesteld. Een algemeen bedrijfsnummer voldoet hier niet automatisch aan. Er moet specifiek bij vermeld staan dat het nummer bedoeld is voor ongevraagde commerciële communicatie (bijvoorbeeld acquisitie@bedrijf.nl).
Ten tweede mag een natuurlijk persoon handelend in beroep of bedrijf gebeld worden indien deze al klant is, of is geweest (en geen gebruik heeft gemaakt van het recht van verzet, zoals via een opt-out). Volgens de Autoriteit Consument en Markt (ACM) is de termijn dat je oud-klanten mag benaderen maximaal drie jaar na de laatste transactie.
Het bellen van consumenten (B2C)
De regelgeving ten aanzien van het bellen van consumenten is gelijk aan de regelgeving ten aanzien van het bellen van natuurlijke personen handelend in de uitoefening van beroep of bedrijf. Toestemming is noodzakelijk, tenzij deze persoon klant is (geweest) en geen gebruik heeft gemaakt van een opt-out.
Als laatste is het van belang te vermelden dat bovengenoemde regelgeving niet geldt indien het gaat om een consument of onderneming die is gevestigd buiten de Europese Economische Ruimte (EER). In dat geval mag je deze bellen zonder toestemming. Houd in dat geval wel rekening met lokaal geldende regelgeving.
Met direct marketing wordt (juridisch gezien) bedoeld ‘elektronische communicatie zonder menselijke tussenkomst’. Denk hierbij aan e-mail en sms, maar ook aan berichten verstuurd via instant messaging services zoals Whatsapp of via sociale mediakanalen (bijvoorbeeld LinkedIn).
De regelgeving is hier voor zowel rechtspersonen, als natuurlijke personen gelijk. Het uitgangspunt is dat direct marketing niet is toegestaan zonder voorafgaande toestemming indien bedrijven of personen nog geen klant zijn.
Als een onderneming de contactgegevens van een klant (consument of onderneming) heeft gekregen in het kader van de verkoop van een product of dienst, is geen toestemming vereist voor het versturen van direct marketing. Ook hier geldt het vereiste dat een opt-out geboden moet zijn (op het moment van het verzamelen van de gegevens én op het moment dat de boodschap wordt verstuurd). Daarnaast geldt opnieuw dat je oud-klanten mag benaderen, maximaal drie jaar na de laatste transactie.
Ook hier is van belang te vermelden dat bovengenoemde regelgeving niet geldt indien het gaat om een consument of onderneming die is gevestigd buiten de EER. In dat geval is direct marketing toegestaan zonder toestemming. Houd in dat geval rekening met lokaal geldende regelgeving.
Wil je gerichte marketingreclame versturen via de post? Dan is de telecommunicatiewet niet van toepassing. Je dient als onderneming wel rekening te houden met de ‘Code Postfilter’ van de Reclame Code Commissie. Met gerichte marketingreclame wordt bedoeld; alle geadresseerde post. Dit is alle post gericht aan ‘de bewoners van’ of met gebruik van gegevens van een onderneming of persoonsgegevens van bewoners.
Geadresseerde reclamepost gericht aan bedrijven (B2B)
Het is toegestaan ongevraagde commerciële post te sturen naar rechtspersonen of naar natuurlijke personen handelend in de uitoefening van een beroep of bedrijf. Beiden kunnen zich echter registeren in de ‘non-mailing indicator’ van de Kamer van Koophandel. Wil je een onderneming ongevraagde geadresseerde post versturen met commerciële doeleinden, dan dien je eerst dit register te controleren of geadresseerden hierin zijn opgenomen. Staat een onderneming ingeschreven in dit register? Dan ontbreekt het ‘gerechtvaardigde belang’ voor het sturen van dit soort post.
Geadresseerde reclamepost gericht aan consumenten (B2C)
Een bedrijf kan ook ongevraagd geadresseerde post met commerciële bedoelingen naar consumenten sturen. In dat geval moet een onderneming controleren of een consument zijn gegevens heeft geregistreerd in het Postfilter (www.postfilter.nl). Hierin staan personen geregistreerd die geen post wensen te ontvangen. Ook wordt aangeraden om bij consumenten het Nationaal Overledenenregister te raadplegen.
Is een consument een (oud)-klant, maar wel geregistreerd in het Postfilterregister? Dan mag je als onderneming alsnog geadresseerd reclamewerk versturen. Een consument kan bij de onderneming dan zijn ‘recht van verzet’ uitoefenen.
In deze blog wordt vaak verwezen naar de voorwaarde ‘toestemming’ voor het versturen direct marketing. In de Telecommunicatiewet wordt voor de vereisten van ‘toestemming’ aangesloten bij de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Dit betekent dat toestemming vrijwillig gegeven moet zijn en dat duidelijk is waarvoor toestemming wordt gegeven (specifiek). Verder moet een (rechts)persoon geïnformeerd worden (via een privacyverklaring) en moet toestemming ‘ondubbelzinnig’ gegeven worden, oftewel het mag niet voor meerdere interpretaties vatbaar zijn. Als laatste moet toestemming een actieve handeling zijn. Een vooraf aangevinkte checkbox is dus niet toegestaan.
Telemarketing, direct marketing of post; voor iedere vorm van marketing is het van belang dat je als organisatie voldoet aan privacyregelgeving en meer specifiek, jouw databestanden op orde hebt en registraties van opt-in’s en opt-out’s op een goede manier logt.
Heb je vragen hierover? Neem dan contact met ons op voor advies.
